"U ovom svetom trenutku naš narod ulazi u istoriju, koju više nikada niko neće izbrisati", započeo je 3. decembra 1919. godine lingvista Fran Ramovš prvo predavanje na novoosnovanom Univerzitetu u Ljubljani.
U prvoj godini na univerzitet se upisalo gotovo 950 studenata, od čega 28 žena. Iako su dominirali muškarci, prva doktorska titula dodijeljena je ženi, što je bila rijetkost i u evropskim razmjerima. Titulu je dobila Ana Mayer Kansky.
Univerzitet u Ljubljani sada slavi 100 godina. Spada među prva tri posto najboljih svjetskih univerziteta, a na njemu studira gotovo četrdeset hiljada studenata. Na ovu važnu godišnjicu, održavaju se Svjetski dani slovenačke nauke i umjetnosti na više od 50 univerziteta širom svijeta. Kulturno-promotivni projekat Svjetskih dana vodi Centar za slovenački jezik kao drugi i strani jezik Univerziteta u Ljubljani, a učestvuju svi univerziteti koji učestvuju u programu Slovenački jezik na stranim univerzitetima.
I u Banjaluci je 5. decembra proslavljena stogodišnjica prvog slovenačkog univerziteta. Na Filološkom fakultetu, lektorica dr Janja Vollmaier Lubej pripremila je predavanje o slovenačkim naučnicama s početka 20. vijeka. Odličnom predavanju prisustvovali su i učenici dodatne nastave slovenačkog jezika i članovi Udruženja Slovenaca Triglav. Zajedno sa studentima, oni su u potpunosti napunili predavaonicu i sa zanimanjem slušali predavanja o Almi Karlin, Vidi Jeraj, Zofki Kveder, Angeli Piskernik, Lili Novy, Almi Sodnik, Ilki Vašte, Meti Vidmar, Marji Borštnik, Ljubi Prenner, Zdenki Adamič, Miri Mihelič, Branislavi Sušnik i drugim naučnicama i umjetnicama, koje su svojstvene vremenu u kojem su živjela i značajno uticale na razvoj slovenačke nauke i umjetnosti. Nakon predavanja došlo je vrijeme za druženje. Bilo je slatko, jer nas je dr Janja Vollmaier Lubej počastila poticom.
Barbara Hanuš
