Dom omladine, Banjaluka 27. maja 2023. god.
Predstavljanje izložbe “Znameniti Slovenci u Beogradu” u Banjaluci u Domu omladine je rezultat realizacije jednog dijela, prvog zajedničkog projekat Društva Slovenaca “Sava” Beograd i Udruženja Slovenaca Republike Srpske “Triglav” Banjaluka.
Želja nam je bila da uspostavimo kontakte, sarađujemo na projektima, razmjenjujemo iskustva i stvaramo dragocjene ne samo kulturne, nego i druge veze među dva najstarija, najbrojnija i najuspješnija društva Slovenaca u Republici Srbiji i Republici Srpskoj. I pokazalo se da je to odlična ideja, da je ovo prvi korak u našoj saradnji, koju ćemo sigurno nastaviti i proširiti, jer postoji obostrana volja.
U okviru Društva Slovenaca “Sava” Beograda 2013. godine se je rodila ideja o osmišljavanju izložbe, koja će prikazati život beogradskih Slovenaca koji su svojim radom i stvaralaštvom ostavili dubok i vrijedan trag u Beogradu. Izložba, tokom nekoliko stoljeća prikazuje neke od istorijskih veza između pripadnika dvaju naroda, slovenačkog i srpskog.
Cilj i svrha ovog projekta bio je da se potomci Slovenaca u Beogradu, posebno mladi naraštaji, kao i šira javnost, upoznaju sa značajnim ličnostima slovenačkog porijekla - posebno onim s kraja 19. i prve polovice 20. vijeka. Sjećanje na njih je doprinos kulturi sjećanja, kako u kontekstu slovenačke nacionalne manjine u Srbiji, tako i u kontekstu cjelokupne javnosti.
Izložba je stvarana u četiri ciklusa i sadrži 48 unikatnih portreta na kaširanoj pjeni dimenzija 50x70 centimetara. Odabir pojedinaca predstavljenih u sklopu izložbe “Znameniti Slovenci u Beogradu” je bio na bazi različitih kriterija i načina uključivanja u život Beograda. Od Ulricha II Celjskog, koji je branio Beograd i bio je u bliskom srodstvu sa tadašnjim srpskim vladarima, do Davorina Jenka poznatog dirigenta i kompozitora koji je komponovao kompoziciju “Bože pravde”, koja je kasnije postala srpska državna himna. Do Jože Plečnika koji je projektovao jednu od svojih najljepših crkava, iako sam nikada nije posjetio Beograd. Od Edvarda Rusjana pionira zrakoplovstva, koji je poslednji put letio u Beogradu, avionom koji je sam izradio uz pomoć svog oca, do Vladislava Ribnikara, koji je utemeljio Politiku, koja i danas važi za jedan od najvažnijih srpskih novina.
Na otvaranju Izložbe prisutne je pozdravila članica IO Udruženja Slovenaca “Triglav” Banjaluka gđa Ana Marjanović, koja je kasnije i otvorila izložbu.
Predsjednik Društva Slovenaca “Sava” Beograd gospodin Saša Verbič, u svom obraćanju nam je predstavio društvo i aktivnosti koje imaju.
O tome kako je nastala ideja, ko su idejni tvorci izložbe i kako se stvarala izložba “Znameniti Slovenci u Beogradu”, veoma emotivno i nadahnuto je govorila autorica izložbe - umjetnica gđa Marija Vauda.
Drugi dio projekta će se realizovati u Beogradu, gdje će Udruženje Slovenaca “Triglav” Banja Luka predstaviti rad društva u oblasti izdavaštva (monografija, dvojezične knjige, bilteni i sl).
Mladi umjetnici braća Viktor i Pavle Fedešin svojim muzičkim nastupom atmosferu otvaranja izložbe oplemenili su zvucima saksofona. Oni su učenici Srednje Muzičke škole “Vlado Milošević” u Banjaluci u klasi profesora Nevena Marinkovića. Predstavili su se sa 2 kompozicije “Take five” i “Blues walk”.
Realizaciju ovog, za nas izuzetno značajnog, projekta je podržao Ured Vlade Republike Slovenije za Slovence u okruženju i u svijetu i Grad Banjaluka.
Izložba u Domu omladine će biti otvorena do 2. juna 2023. godine.
Ljiljana Memon
Virtuelna izložba: https://slokult.info/znameniti-1
